Tiết kiệm điện từ chi tiết “nhỏ”: Van tiết lưu điện tử – Giải pháp tối ưu hệ thống lạnh công nghiệp giữa mùa nắng nóng

Từ cuối tháng 3/2025, nhiều tỉnh thành Việt Nam – đặc biệt là TP.HCM và miền Nam – đang bước vào mùa nắng nóng gay gắt. Nhiệt độ tăng cao khiến hàng triệu máy lạnh, tủ mát, hệ thống kho lạnh phải hoạt động hết công suất. Điều này dẫn đến hệ quả rõ ràng: tiền điện “leo thang”.

^{Hình 1: Tiền điện tháng 3 tăng vọt, nhiều hộ dân TPHCM giật mình | Báo Dân trí}

Theo thống kê trên Báo Dân trí, nhiều hộ dân tại TP.HCM ghi nhận hóa đơn điện tháng 3 tăng từ 20 – 40%, còn doanh nghiệp thì đang oằn mình với chi phí vận hành tăng vọt. Tuy nhiên, EVNHCMC cho biết tháng 4 mới là tháng đỉnh điểm của nắng nóng, sản lượng điện tiêu thụ bình quân ngày toàn TP.HCM dự kiến đạt hơn 100 triệu kWh/ngày, cao hơn 35% so với tháng 2 và 16% so với tháng 3. Do vậy, sản lượng điện sinh hoạt của tháng 4 này sẽ cao nhất từ đầu năm đến nay.

🎯 Vậy doanh nghiệp có thể làm gì để “giảm nhiệt” cho hoá đơn điện?

Một trong những cách hiệu quả nhất là tối ưu hệ thống làm lạnh công nghiệp – vốn chiếm phần lớn tổng điện năng tiêu thụ. Và van tiết lưu điện tử CAREL, do VINAREF triển khai, là một giải pháp nổi bật giúp hệ thống hoạt động hiệu quả, tiết kiệm và ổn định hơn.

_{Hình 2: Bộ điều khiển EVD Evolution và Van tiết lưu điện tử ExV | Carel}

🔍 Van tiết lưu điện tử hoạt động như thế nào?

Nguyên lý hoạt động:

– Khi có tín hiệu mở van cấp dịch vào dàn lạnh. Tiếp điểm từ relay van cấp dịch kích ON bộ điều khiển van tiết lưu điện tử EVD Evolution. Van mở theo phần trăm cài đặt ban đầu (50-70 %).

– Cảm biến nhiệt độ ghi nhận nhiệt độ hơi môi chất sau khi rời dàn bay hơi (dàn lạnh).

– Cảm biến áp suất ghi nhận áp suất hút.

– Bộ điều khiển tính toán độ quá nhiệt (superheat):

Ghi chú:

S_h: Độ quá nhiệt hơi hút (Superheat).

T_h: Nhiệt độ hơi môi chất ra khỏi dàn bay hơi.

T_p: Nhiệt độ quy đổi từ áp suất.

– Bộ điều khiển so sánh độ quá nhiệt hiện tại với điểm cài đặt trên bộ điều khiển.

+ Nếu độ quá nhiệt cao -> van sẽ mở ra (nhiều môi chất vào dàn hơn).

+ Nếu độ quá nhiệt thấp -> van sẽ đóng bớt lại (ít chất vào dàn hơn).

– Motor bước quay chính xác theo vị trí mở van (480 bước).

– Trường hợp đạt nhiệt độ phòng, bộ điều khiển kích OFF van cấp dịch, tiếp điểm từ relay van cấp dịch kích OFF bộ điều khiển van tiết lưu EVD Evolution, van đóng lại hoàn toàn. Chu trình cứ thế lập lại.

So sánh van tiết lưu cơ vs tiết lưu điện tử Carel:

	Van tiết lưu cơ (TXV)	Van tiết lưu điện tử Carel (EEV)
Cấu tạo	Cơ khí ❌	Motor bước (stepper motor), điều khiển bằng điện tử. (480 bước van) ✅
Nguyên lý hoạt động	Đóng mở van theo bầu nhiệt độ và áp suất dàn bay hơi ❌	Đóng mở van theo cảm biến nhiệt độ và áp suất, có tín hiệu On/ Off (Từ bộ điều khiển hoặc BMS) ✅
Khả năng điều chỉnh lưu lượng	Điều chỉnh theo cơ chế cơ học, phản ứng chậm. ❌	Điều chỉnh liên tục, phản ứng nhanh, tốc độ chính xác cao ✅
Hiệu suất hệ thống	Không tối ưu khi điều kiện tải không ổn định ❌	Tối ưu công suất dàn lạnh ✅
Kiểm soát độ quá nhiệt (Superheat)	Thấp hơn, có sai số -> dao động nhiệt độ phòng lớn. ❌	Rất chính xác, kiểm soát superheat tối ưu -> Giữ nhiệt độ phòng ổn định. ✅
Khả năng tích hợp hệ điều khiển	Không có khả năng. ❌	Có thể tích hợp với hệ điều khiển hiện hữu, BMS. ✅
Bảo trì vận hành	Dễ lắp đặt, không có cảnh báo	Cần kỹ thuật, có cảnh báo lỗi trên bộ điều khiển hoặc BMS (nếu kết nối) ✅
Chi phí đầu tư	Thấp hơn.✅	Cao hơn. ❌
Lợi ích dài hạn	Tốn kém lâu dài do kém hiệu quả ❌	Khả năng hoàn vốn nhanh nhờ tiết kiệm năng lượng. ✅

📊 Hiệu quả đo được – Bằng số liệu thực tế

Kết quả đo được tại dự án thay tiết lưu cơ sang tiết lưu điện tử siêu thị An Nam Gourmet – Quận 2:

Chủ đầu tư	An Nam Gourmet.
Đơn vị tư vấn giải pháp	VINAREF
Đơn vị thi công lắp đặt	EPTA Group

* Lợi ích về điện năng tiêu thụ:

Điện năng tiêu thụ hệ thống sử dụng van tiết lưu cơ.   Van TXV: 7911 Wh/tháng 3 năm 2024.
Điện năng tiêu thụ hệ thống sử dụng van tiết lưu điện tử.   Van ExV: 6891 kWh/tháng 3 năm 2025.   (So với 2024 > tiết kiệm 12.89%)

_{Hình 03: Ảnh biểu đồ năng lượng dự án siêu thị An Nam Quận 2 (03/2024-03/2025).}

* Lợi ích về nhiệt độ:

Nhiệt độ Showcase khi dùng van tiết lưu cơ. Van TXV: Nhiệt độ giao động -12 – -18 oC (Nhiệt độ giao động 6 oC)
Nhiệt độ Showcase khi sử dụng van tiết lưu điện tử. Van EEV: Nhiệt độ giao động -15 – -18 oC (Nhiệt độ giao động 3 oC) (So với van TXV, van EEV giao động nhiệt độ thấp hơn 50%)

_{Hình 04: Ảnh biểu đồ nhiệt độ Showcase dự án siêu thị An Nam Quận 2.}

✅ Lợi ích thực tiễn cho doanh nghiệp

• Tiết kiệm điện ngay trong mùa nắng cao điểm
  → Hóa đơn nhẹ hơn, lợi nhuận giữ lại nhiều hơn.
• Lạnh sâu, ổn định – sản phẩm được bảo quản tốt hơn
  → Đặc biệt quan trọng với kho lạnh, siêu thị, nhà máy thực phẩm.
• Có thể tích hợp với hệ thống hiện hữu – không cần thay mới toàn bộ

🔧 VINAREF – Cung cấp giải pháp lạnh tiết kiệm năng lượng

Là đối tác chính hãng của CAREL tại Việt Nam, VINAREF đã thực hiện nhiều dự án nâng cấp hệ thống lạnh bằng van tiết lưu điện tử tại các siêu thị, nhà máy, kho bảo quản lạnh.

Đội ngũ kỹ sư VINAREF không chỉ cung cấp thiết bị mà còn:

• Tư vấn kỹ thuật chuyên sâu
• Thiết kế – lập trình – giám sát toàn hệ thống
• Hỗ trợ bảo trì, bảo hành lâu dài

✅ Liên hệ tư vấn ngay

Trong mùa nóng kỷ lục này, không có doanh nghiệp nào muốn hệ thống lạnh của mình vừa “ngốn điện” vừa “lạnh không đều”.

➡️ Nâng cấp van tiết lưu điện tử là một giải pháp nhỏ, nhưng đem lại lợi ích lớn và rõ ràng, cả về kỹ thuật lẫn chi phí vận hành.

📞 Hãy để VINAREF mang đến các giải pháp thông minh hơn và tiết kiệm hơn cho doanh nghiệp của mình.